Del 5 – Statens vegvesen, tungtvann og Sylvi Listhaug …
Det var ein lett klam og tungt overskya dag då Gustav og Rigmor rulla inn mot Rjukan. Skyene hang lågt over dalen som ei våt dyne med passivt-aggressiv innstilling, og Bürstneren knurra seg fram i lett oppoverbakke med lett overvekt. Man har lov å lasta litt slingringsmonn hadde Gustav proklamert, før avreise, og slengt krakken inn i lastelukå.
Han satt nå i førarsetet med t-skjorta klistra til ryggen, solbrillene på nesa og eit konsentrert uttrykk mens han myste bort på gps’en, jevnlig.
Rigmor satt ved sida av med kart, strikketøy og det berykta “eg-sei-ingenting-endå-men-gud-hjelpe-deg-viss-du-køyrer-feil”-blikket.
Så skjedde det uunngåelige.
Ein kontrollpost frå Statens vegvesen. Med skilt, vektplate, to kontrollørar i refleksvest og det der uttrykket som seier “Eg har ingenting imot deg, har ikkje ledd siden -83, men stoppar deg uansett.”
Gustav banna lågt.
– Rigmor. Ta på deg smilet ditt. Me skal te vektkverna.
– Eg sa me burde latt krakken stå heima.
– Krakken er bjelken i denne bobilen sin sjel.
Ein kontrollør vinka dei inn, og Gustav rulla lydig opp på vekta. Etter litt graving i skjema og digital lesing, kom den lakoniske meldinga:
– Dykk ligg 85 kilo over tillatt totalvekt. Det gjenge ikkje.
Gustav rynka panna og sette bilen i fri.
– Det kan ikkje stemma. Eg har berekna alt. Eg har til og med latt vær å fylla diesel heilt opp.
– Då må det vera noko de har om bord som veg uventa mykje, sa kontrolløren.
Gustav såg alvorleg på mannen. Så peikte han på tanken bak i bilen.
– Det e tungtvann.
– Beklagar?
– Tungtvann. Det har dei her i Rjukan. Me har fylt opp litt for mye. Det gir utslag, vett du. Egenvekt og slikt. Me e midt i sabotasje-historiske grunnar her, dette burde veie meir enn vanleg vatn. Og e årsaken te at eg har feilberekna
Mannen blunka.
Rigmor la hånda i panna.
– Gustav…
– Eg meiner det. Det e sikkert spor av tysk atombomberester i systemet vårt. Skal me få bot for Noregs krigshistorie no?
Kontrolløren pusta ut.
– Om du tappar ut litt, så noterer eg “korrigert”. Men det må vera innan rimelig tid.
Gustav forsvann til andre sida av bilen, mumla noko om “nasjonalt svik” og det han kalla “flytande urettferd”, mens vannet sildra ut. Kontrolløren nikka og lot dei passera.
– Du e nå full av oppfinnsomhet, sa Rigmor då dei rulla vidare.
– Eg kalla det improvisert ingeniørkunst.
– Eg kalla det flaks og glatt prating med blanda hell.
Campingplassen låg stille og idyllisk til. Litt for idyllisk. Noko ulma.
Gustav svinga inn på plass 23 og rynka panna mot naboen sin bobil.
Ein flunkande ny Knaus – skinande kvit og dekorert frå topp til tå med FrP-logoar, valkampgrafikk og bilete av Sylvi Listhaug med kryssarms-blikk og kameraposisjon frå maktens tinder.
– Å herregud, kviskra han. – Me har parkert ved sidan av dommedagsrulla.
– Det er Sylvi, ja. Ho er på signingsferd. Valkamp.
– Det forklarar koffår eg plutselig fikk lyst på både bensin, bacon og borderkontroll.
– Hald deg rolig no.
Men det var for seint. Sylvi kom ut av bobilen, med press i sveisen og plakatar i handa. Rigmor nikka høflig. Gustav satt og kikka surt på ein yoghurt som nekta å opna seg.
– Flott bobil, sa Sylvi.
– Ja, den har fått sett mye, allerede. Me e nye i detta gamet, men Gustav oppfører seg som ein veteran. På alle måtar.
– De har ikkje vært innom vekta?
– Joda. Eg fekk fripass etter å ha tappa tungtvann.
– Tungtvann?
– Frå Rjukan. Eit kulturelt kompromiss, sa Gustav og stirra på henne over brillekanten.
– Du har humor.
– Han hadde folkeskikk også, men den mista han i -98, då dattera vår kom heim med ein svenske.
Rigmor lo. Sylvi lo.
Og der starta det – samtalen mellom to kvinnfolk som fant tonen øve kaffi og campingstolar. Snart satt dei og diskuterte politikk, jordbærprisar og livet med menn som trur sarkasme e ein form for kjærleik.
Gustav blei oversett. Fullstendig.
– Vil du ha ein stol, Gustav? spurte Rigmor.
– Nei takk, eg trivst i skyggesonen av det frie demokratiet.
– Eg og Sylvi skal berre ein tur te nabokånå her, å nyta ein prosecco i saftglass. Du får passa på droget.
– Da e grett. Eg og krakken treng litt aleinetid. Svarte han mutt.
Så satt han der. Med yoghurt i fanget, campinghatten bakfram og blikket festa på ei tue med maur som faktisk høyrte på han.
– Eg burde stilt til valg sjøl. Eget parti. Guffen. Gustav’s Uavhengige Front For Enklere Norge. Null vektkontroller for bobil, dasskassett automater på alle campingplasser og obligatorisk konestøydemping i bobil. Genialt … Lukst inn i regjering.
Han såg over til naboplassen der Rigmor og Sylvi fniste over noko på telefonen.
– Og der sitt dei. Partilederen og Rigmor. Verdens undergang kjem til å starta med latter, kaffikopp og alt for mye prosecco.
Han lente seg bakover, rista på hovudet og mumla:
– Eg svetta for dette landet. Eg tappa tungtvann. Eg blei sosialt oversett på eigen plass.
Så snudde han seg mot bobilen. Klappa den lett på skjermen.
– Du, Bürstner. Eg finn meg ein skogsveg der verken FrP, Rigmor eller yoghurt kan nå meg. Eg treng ein pause.
Han reiste seg, trødde foten i sandalane og stabba avgarde mot ein sti han hadde sett når de kom.
Yoghurten låg igjen på bordet. Såra og forlatt. Nett som Gustav sin stolthet.
Og frå naboplassen høyrdest det
– Sylvi! Du må høyra den historia Rigmor har om dasskassetten og Gustav…
Gustav stoppa, snudde seg og ropte:
– DEN ER KONFIDENSIELL, RIGMOR! KON-FI-DEN-SI-ELL!
Men dei høyrte ikkje.
Dei lo … Å dei lo … Åhh dei lo … 
